Toch op zoek naar iets anders?

Naam veranderen

Hoe verander ik mijn voornaam?

Je kunt op twee manieren je voornaam veranderen. De eerste is met behulp van een advocaat. Dit is vooral interessant als jij je naam wil wijzigen maar niet je geslacht. De tweede manier is alleen mogelijk als jij ook je geslacht laat wijzigen. Deze manier is met behulp van de Transgenderwet.

1. Met behulp van een advocaat

Als eerste manier kun je contact opnemen met een advocaat. Die vraagt de rechter jouw naam te veranderen. Een advocaat die hierin is gespecialiseerd heet een familierechtadvocaat. Je spreekt met de advocaat. Deze vraagt daarna de rechter jouw naam te veranderen en legt uit waarom je dit wilt. De rechter kan dan bepalen of jouw naam inderdaad veranderd mag worden.

2. Met behulp van de Transgenderwet

Een andere manier om jouw naam te veranderen is met behulp van de Transgenderwet. In de Transgenderwet 2014 staan regels over hoe je je voornaam en geslacht kunt veranderen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dan verandert je naam op je paspoort of rijbewijs. Je moet daarvoor minimaal 16 jaar zijn en een deskundigenverklaring hebben.

Je kunt een afspraak maken bij de gemeente waar je woont als je deze verklaring hebt. Dan kun je je naam en geslacht veranderen. Je kunt dit laten doen bij de gemeente Den Haag als je niet in Nederland woont.

Ik heb mijn naam (en geslacht) gewijzigd, wat nu?

Je moet een nieuw identiteitsbewijs aanvragen nadat je je naam (en geslacht) veranderd hebt. Het kan wel even duren voordat je nieuwe identiteit verwerkt is. Houd hier rekening mee als je bijvoorbeeld van plan bent om op vakantie te gaan. Want dan heb je een geldig identiteitsbewijs nodig. En bij de wijziging heb je die eventjes niet.

Geslacht veranderen – M of V naar X

(Deze stappen zijn voor als je je geslacht wil veranderen van M of V naar X. Als je je geslacht van M naar V of andersom wil veranderen, kijk dan hier.) Je kunt in Nederland je geslacht aan laten passen naar een ‘X’. Dit is helaas wel wat moeilijker dan wanneer je je geslacht wil laten veranderen van M naar V of andersom. Je geslacht veranderen naar een X kan alleen via de rechter en kost veel tijd en geld. Dit kan 3 tot 9 maanden duren, en kan tussen de 1000 en 2000 euro kosten.

Benodigdheden

Voor het veranderen van je geslacht in een X heb je een paar dingen nodig:
  • Een advocaat (zie de Sociale Kaart voor advocaten?)
  • Een afschrift van je geboorteakte (deze kun je bij de gemeente aanvragen)
  • Een kopie van je paspoort
  • Een verklaring waarom jij je geslacht wil veranderen in een X
  • Andere dingen die je kunt gebruiken, maar die niet verplicht zijn:
    • Verklaringen van andere mensen over waarom jij je geslacht wil veranderen in een X, zoals van je ouders of kennissen
    • Een deskundigenverklaring van een dokter. Hoe je deze kan aanvragen vindt je hier.

Stappen

Als je deze dingen verzameld hebt zijn er een aantal stappen die je moet volgen om het geslacht op je paspoort in een X te veranderen.

Stap 1: Verzoekschrift  indienen via een advocaat

Als eerste stap moet je samen met een advocaat een verzoekschrift opstellen. Dan moet je deze indienen bij de rechter. In Nederland zijn er 11 rechtbanken. Die hebben elk hun eigen gebied. Naar welke rechter jij moet ligt eraan waar je geboren bent. In het verzoekschrift moet je een drie dingen toevoegen. Dit zijn een afschrift van je geboorteakte, een kopie van je paspoort en jouw verklaring over je genderbeleving . Je kunt ook verklaringen van anderen toevoegen om je verzoek te ondersteunen. Een deskundigenverklaring is volgens de wet niet nodig. Toch wordt deze vaak wel gevraagd.

Stap 2: Tijd om te reageren voor de gemeente

Medewerkers van de gemeente kunnen op je verzoekschrift reageren na het indienen. Ze kunnen je bijvoorbeeld vragen om extra documenten aan te leveren.

Stap 3: De behandeling van je verzoekschrift

De rechter behandelt jouw verzoekschrift. Dit kan mondeling of schriftelijk. Dat hangt af van de rechter. Je kunt dus een schriftelijke beslissing krijgen. Ook kan er een hoorzitting komen. Dan ga je je verzoek toelichten. Dit doe je samen met je advocaat. Je moet nog drie maanden wachten voordat de ambtenaar van de burgerlijke stand je geboorteakte kan aanpassen. Na de goedkeuring van je verzoek gaan deze maanden in. Tijdens de drie maanden krijgen anderen de kans om in beroep te gaan tegen de uitspraak. Dit gebeurt eigenlijk nooit. Maar de wachttijd is wel verplicht. Na drie maanden mag de wijziging worden doorgevoerd. Dan komt je nieuwe geslacht in je geboorteakte te staan. Je kunt dan een nieuw identiteitsbewijs en paspoort aanvragen. Je kunt je gegevens waar nodig nu ook veranderen.

Geslacht veranderen – M naar V of V naar M

(Deze stappen zijn voor als je je geslacht wil veranderen van M naar V of andersom. Als je je geslacht wil laten wijzigen in een X, kijk dan hier.)

In de Transgenderwet 2014 staan regels over hoe je je voornaam en geslacht kunt veranderen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dan verandert je naam op je paspoort of rijbewijs. Je moet daarvoor minimaal 16 jaar zijn en een deskundigenverklaring hebben. Om je geslacht te veranderen moet je 4 stappen doorlopen.

Stap 1: Deskundigenverklaring

Als eerste moet je een hebben. Een deskundigenverklaring heet officieel een Verklaring Transgender. Dit is een papier dat zegt dat je transgender bent. Wie jou deze verklaring mag geven, is bepaald door de overheid. De deskundige bespreekt met je of je transgender bent. Hij of zij kijkt dan naar feiten die dit bevestigen. De deskundige geeft de deskundigenverklaring aan je als deze vindt dat je transgender bent.

Meer informatie over de deskundigenverklaring en hoe je deze aanvraagt, vind je hier.

Stap 2: Afspraak op het gemeentehuis

Je moet een afspraak maken bij de burgerlijke stand in je geboorteplaats nadat je de deskundigenverklaring ontvangen hebt. Dit moet in je geboorteplaats omdat hier je geboorteakte ligt. Als jij in een andere gemeente bent gaan wonen is die namelijk niet mee verhuisd. Hoe je een afspraak maakt staat op de website van de gemeente van je geboorteplaats. Lukt het je niet om dit op de website te vinden? Geen zorgen, gemeenten zijn ook altijd telefonisch bereikbaar!

Je moet dan naar de afspraak op het gemeentehuis. Zorg dat je de volgende dingen altijd meeneemt naar je afspraak:

  • Een geldig identiteitsbewijs (ID of paspoort)
  • Je deskundigenverklaring (let op! deze mag niet ouder zijn dan 6 maanden)

 

Je kunt je voornaam tegelijk met je geslacht laten aanpassen. Dit is zelfs gratis als je dit bij dezelfde afspraak waar je je geslacht laat aanpassen. Meer informatie over het aanpassen van je naam vind je hier.

Ben je in het buitenland geboren? Als je al langer dan een jaar officieel in Nederland woont kun je voor het aanpassen van je geslacht naar de gemeente Den Haag. Meer informatie hierover vind je hier.

Stap 3: Nieuw paspoort of ID-kaart aanvragen

Als je je naam hebt laten veranderen bij de gemeente heb je ook een nieuw paspoort of ID-kaart nodig. Daarop staat je nieuwe naam. Deze moet je ook bij de gemeente aanvragen. Woon je nog in dezelfde gemeente waar je geboren bent? Dan kun je dit meestal tegelijk doen met de verandering van je naam en je geslacht. Ben je in een andere gemeente gaan wonen? Dan moet je eerst wachten tot de verandering officieel is doorgevoerd in de systemen van de gemeente. Dit kan één week duren en soms helaas wel langer! Je kunt op MijnOverheid controleren of het al is aangepast.

In de tussentijd is het belangrijk om te weten dat je identiteitsbewijzen dus eigenlijk niet geldig zijn. Hier staat namelijk een verkeerde naam of geslacht op! Het is heel belangrijk om hier rekening mee te houden als je bijvoorbeeld op vakantie wilt. Want dan moet je een geldig identiteitsbewijs hebben.

Je moet ook een nieuw rijbewijs aanvragen als je deze hebt. Ook dit moet je bij de gemeente doen. Hiervoor moet je eerst even wachten tot het RDW jouw gegevens in hun systeem heeft aangepast. Het RDW is de instelling die over rijbewijzen gaat. Je kunt aan je gemeente vragen of zij willen controleren of je gegevens al zijn aangepast.

Stap 4: Je wijziging doorgeven aan andere instanties

Als je je geslacht, naam of beide hebt laten aanpassen, moet je dit doorgeven aan andere instellingen. Sommige instellingen hebben toegang tot de gegevens van de gemeente en kunnen dit dus zelf aanpassen. Aan de volgende instellingen hoef je de verandering niet zelf door te geven:

  • Belastingdienst
  • Pensioenfonds
  • UWV
  • Rijksdienst voor het
  • Wegverkeer (RDW)
  • Sociale Verzekeringsbank
  • Zorgverzekering

Andere instellingen hebben geen toegang tot de gegevens van de gemeente. Aan dit soort instanties moet je je wijziging zelf doorgeven. Denk aan:

  • Abonnementen zoals telefoon of tijdschriften
  • Bank
  • Huisarts
  • Tandarts
  • Verenigingen en stichtingen zoals voetbal of schaken
  • Verzekeringsmaatschappij
  • Werkgever
  • Ziekenhuis

Deskundigenverklaring

Wat is een deskundigenverklaring?

Een deskundigenverklaring heet officieel een Verklaring Transgender. Dit is een papier dat zegt dat je transgender bent. Je hebt deze nodig om je geslacht te laten veranderen in de Basisregistratie Personen (BRP).

Wie kan een deskundigenverklaring afgeven?
Alleen deskundigen die zijn aangewezen door de overheid mogen een deskundigenverklaring afgeven. Deskundigen zijn medici en psychologen die een speciale training hebben gevolgd.

Waar kan ik een deskundige vinden?

Je kunt een deskundige vinden in een behandelcentrum of gendercentrum. Sommige deskundigen geven alleen een verklaring af aan personen die zij zelf in behandeling hebben.

Hoe werkt een deskundigenverklaring?

De deskundige bespreekt met je of je transgender bent. Hij of zij kijkt dan naar feiten en omstandigheden die dit bevestigen. Als de deskundige vindt dat je transgender bent, geeft deze de deskundigenverklaring af.

Hoe vraag ik een deskundigenverklaring aan?

Stap 1: Zoek een deskundige

Zoek een deskundige die een deskundigenverklaring mag afgeven. Je kunt hiervoor kijken in het BIG-register. Je kunt ook contact opnemen met een behandelcentrum of gendercentrum in de buurt. 

Stap 2: Vraag de deskundigenverklaring aan

De manier waarop je een deskundigenverklaring aanvraagt, verschilt per deskundige. Soms kun je de verklaring online aanvragen. Bij andere deskundigen moet je een aanvraagformulier invullen en opsturen.

Stap 3: Maak een afspraak met de deskundige

Je maakt een afspraak met de deskundige na het aanvragen van de deskundigenverklaring. Tijdens de afspraak bespreekt de deskundige met je of je transgender bent.

Stap 4: Ontvang de deskundigenverklaring

De deskundige geeft de deskundigenverklaring af als deze vindt dat je transgender bent. De verklaring wordt naar je toegestuurd.

Wat kost een deskundigenverklaring?

Een deskundigenverklaring kost €65. Dit is de prijs die je betaalt aan de deskundige die de verklaring afgeeft.

Er kunnen extra kosten bij komen als je de aanvraag doet bij een organisatie waar je niet in behandeling bent. Deze kosten verschillen van €100 tot €250. Deze kosten zijn bijvoorbeeld voor een beoordelingsgesprek.

Het is daarom altijd goed om bij verschillende organisaties te vragen naar de kosten. Het is meestal goedkoper om de verklaring aan te vragen bij de organisatie waar je in behandeling bent of bent geweest.

De kosten van de deskundigenverklaring worden niet vergoed door de zorgverzekering. Soms kan de gemeente Bijzondere Bijstand aan je geven om je kosten te betalen. Dit kan bijvoorbeeld wanneer je een laag inkomen hebt.

Skip to content